Klasztor Dominikanek
Tekst - M.Gosztyła, M.Proksa - Zamki, pałace, klasztory województwa przemyskiego - Przemyśl 1995.
Klasztor Dominikanek . Obecnie Garnizonowy Klub Oficerski - zdjęcie P.Jaroszczak.
Obiekt po remoncie pełniący funkcję Wojskowego Klubu Oficerskiego usytuowany jest w zachodniej części miasta. Przed remontem zachowana część założenia klasztornego stanowiła okazały, dwuskrzydłowy, jednopiętrowy gmach skierowany dłuższym bokiem na południe od strony ulicy Grodzkiej, a bok krótszy to relikt skrzydła wschodniego. Część wschodnia skrzydła południowego jest podpiwniczona, ale sądzić należy, że pierwotnie całe to skrzydło posiadało piwnice, o czym mogą świadczyć zamurowane wnęki. Po raz pierwszy klasztor wzmiankowany jest w roku 1597 jako obiekt już funkcjonujący i należący do sióstr Dominikanek trzeciej reguły. Do 1784 roku brak wiadomości z dziejów klasztoru, a jedynie na podstawie sztychu G. Brauna z drugiego dziesięciolecia XVII wieku można wnosić, że funkcjonowało już murowane skrzydło południowe i zachodnie drewniane. Na podstawie akt kościelnych, XIX-wieczny badacz dziejów Przemyśla L. Hauser twierdzi, że około 1650 roku dobudowano skrzydło wschodnie rozbierając równocześnie zachodnie. W 1784 roku nastąpiła kasata zakonu Dominikanek przez zaborcę austriackiego, a sam budynek wykorzystano jako magazyn, a następnie przeznaczono na szpital wojskowy. W roku 1890 przeznaczono go na kasyno oficerskie i tę funkcję pełnił do 1979 roku. W 1930 roku wykorzystując stare fundamenty odbudowano skrzydło zachodnie, które po zniszczeniach wojennych w latach pięćdziesiątych rozebrano, W latach osiemdziesiątych dokonano gruntownego remontu, a obiekt otrzymał trój skrzydłowy narys: od zachodu od ulicy Waygarta zrekonstruowano skrzydło zachodnie, a w pomieszczeniach mieszczą się kino, sale ekspozycyjne, restauracja i kasyno oficerskie. Klasztor Dominikanek wznoszono w kilku etapach. W latach dwudziestych XVI stulecia (1524-1527) zbudowano mur będący zachodnim odcinkiem obwodu miasta, który wykorzystano na zachodnią ścianę skrzydeł południowego i zachodniego klasztoru. Zbudowanie skrzydła południowego opartego od zachodu o miejski mur obronny nastąpiło około połowy XVI wieku. Dalsza rozbudowa spowodowała, że w pierwszej połowie XVII wieku obiekt otrzymał trzy skrzydła: południowe, zachodnie i północne, a przez zbudowanie około połowy XVII wieku skrzydła wschodniego powstało czteroskrzydłowe założenie z wewnętrznym wirydarzem na rzucie kwadratu. Wkrótce jednak rozebrano drewniane zapewne, ale posadowione na kamiennych fundamentach skrzydło zachodnie, a po przyjęciu obiektu przez wojsko z końcem XVIII wieku prace budowlane ograniczały się jedynie do doraźnych remontów. Usytuowanie klasztoru w bezpośrednim sąsiedztwie miejskich murów obronnych miało wpływ na kolejność formowania się skrzydeł obiektu, przy budowie których wykorzystano zachodni odcinek miejskiego muru obronnego. Kilkanaście metrów na wschód od klasztoru posadowiony był kościół wzmiankowany już w źródłach kościelnych za czasów biskupa Wawrzyńca Grzymały z Goślic Goślickiego (1593-1601), ale o jego rozplanowaniu i wyposażeniu brakuje informacji. Klasztory Dominikańskie żeńskie budowano w miastach, gdzie wcześniej istniał konwent męski, co było spowodowane, jak zalecał sobór trydencki, sprawami bezpieczeństwa i możliwością łatwiejszego korzystania z pomocy braci.
Źródło tekstu:
1. M.Gosztyła, M.Proksa - Zamki, pałace, klasztory województwa przemyskiego - Przemyśl 1995.
Opracowanie strony: © P.Jaroszczak - Przemyśl 2000