Poniżej przedstawiono tekst listu opublikowanego w czasopiśmie "Na Rubieży" Nr 43/2000.
TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW LWOWA i KRESÓW POŁUDNIOWO-WSCHODNICH
Oddział w Rzeszowie
35-025 Rzeszów ul. Jagiellońska 4 I p
Rzeszów 1999.10.13
Jego Eminencja
Ks. Kardynał Józef Glemp
Prymas Polski
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
W dniu 26 marca 1999 r. w Watykanie, w obecności Ojca Świętego - Jana Pawła II został uroczyście promolgowany dekret o męczeństwie za wiarę 108 sług i służebnic Bożych dotyczących naszych - polskich księży, a także osób zakonnych i świeckich. W dniu 13 czerwca Ojciec Święty - Jan Paweł II w czasie swojej duszpasterskiej pielgrzymki do ojczyzny dokonuje beatyfikacji wspomnianych 108 męczenników. Wyrażamy z tego powodu zadowolenie i wdzięczność Ojcu Świętemu. Dziękujemy też Jego Eminencji Prymasowi i Episkopatowi Polski za to, że przez wiele lat zbierał i gromadził dowody procesowe dot. w/w 108 osób niezbędne do beatyfikacji i przesłał je do Kongregacji Spraw w Watykanie. Można tylko żałować, że beatyfikowanych zostało tylko 108 osób zamordowanych w czasie II wojny światowej przez Niemców na terenach ziem polskich przez nich okupowanych. A przecież nie jest tajemnicą (chyba, że ktoś usiłuje uczynić z tego tajemnicę i sprawę wyciszyć), że na Kresach Wschodnich - na ziemi należącej do 1939 r. do Polski, w latach 1939-1945 zostało zamęczonych i zamordowanych w bestialski sposób przez ukraińskie nacjonalistyczno-faszystowskie bandy OUN-UPA około 160 księży nie licząc osób zakonnych i około 500 tysięcy osób cywilnych narodowości polskiej. Wielu z tych księży poniosło męczeńską śmierć w kościołach, bardzo często przy ołtarzu w czasie odprawiania Mszy Świętej i udzielania dzieciom Sakramentu I Komunii Świętej. Księża ci poddani bestialskim torturom, znacznie cięższym niż 108 wymienionych wyżej Błogosławionych, w okropnych męczarniach oddali w ofierze za wiarę swoje życie, często, jaj wyżej wspomniano, na stopniach ołtarza. Bardzo dużo księży zostało zamordowanych (wraz z wiernymi) w czasie „krwawej niedzieli" 11 lipca 1943 r. kiedy to bandy UPA dokonały napadu na 167 miejscowości na Wołyniu. Celem tego napadu było wymordowanie ludzi uczestniczących w Mszach Świętych w kościołach rzymsko-katolickich. W czasie tego napadu Ukraińcy z OUN-UPA zamordowali wielu księży odprawiających Msze Święte, a także kilkanaście tysięcy osób narodowości polskiej w tym również dzieci przystępujące do Sakramentu I Komunii Świętej.
Nasuwają się więc pytania: - Dlaczego Episkopat Polski zgromadził i przesłał do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Watykanie tylko dowody procesowe niezbędne do beatyfikacji 108 osób (księży, zakonników, osób świeckich) zamordowanych podczas II wojny światowej przez Niemców, a nie podjął takich samych czynności w stosunku do około 160 księży oraz osób zakonnych, którzy w latach 1939-1945 zostali zamęczeni za wiarę przez ukraińsko-faszystowskie nacjonalistyczne bandy z pod znaku OUN-UPA?
- Czy wymordowani przez bandy UPA księża i osoby zakonne służyli innemu Bogu ? Czy byli to słudzy gorszego Boga i dlaczego wszyscy bez wyjątku nie zasługują na beatyfikację?
- Czy Prymas i Episkopat Polski o tych księżach - męczennikach zapomnieli ?
Kto jeśli nie Prymas Polski i Episkopat upomni się o naszych błogosławionych i świętych męczenników - księży, zakonnice i zakonników, którzy swoją Golgotę przeszli tam na Wschodzie i tam zostali pomordowani i zamęczeni tylko dlatego, że uczyli miłości Boga, miłości bliźniego i potępiali zbrodnie. Wśród tych męczenników byli również księża wyznania greko-katolickiego, pomordowani tylko dlatego, że przeciwstawiali się zbrodniom nacjonalistów ukraińskich i zbrodnie te potępiali.
Nie popełniajmy grzechu zaniechania. Oddajmy księżom-ofiarom męczeństwa za wiarę rzymsko-kalulicką na Kresach Wschodnich to co im się należy, to co uczyniono dla w/w 108 osób, a za pozostałe 500 tyś. ofiar nacjonalizmu ukraińskiego i za ich morderców módlmy się wspólnie. Archiwa kościelne są w posiadaniu szczegółowych dokumentów ze wszystkich archidiecezji i diecezji oraz dekanatów rzymsko-katolickich Kresów Wschodnich dotyczących mordów dokonywanych przez nacjonalistów ukraińskich na księżach rzymsko-katolickich i ludności polskiej tych ziem. Ukazywało się też wiele opracowań książkowych - dokumentów dotyczących tej sprawy, wśród nich wiele opracowanych przez księży (również biskupów). Żyją jeszcze niektórzy świadkowie tych zbrodni. Dlatego zebranie materiałów niezbędnych do beatyfikacji księży pomordowanych przez UPA powinno być znacznie ułatwione.
Wierzymy, że Jego Eminencja Ks. Prymas podejmie odpowiednie działania, które w niedalekiej przyszłości pozwolą również na beatyfikację księży, którzy na Kresach Wschodnich ponieśli męczeńską śmierć za wiarę i wiernych swego kościoła.
Z wyrazami najgłębszego szacunku
Członkowie Rzeszowskiego Oddziału
Towarzystwa Miłośników Lwowa i
Kresów Południowo-Wschodnich